زولنگ

رشت_سرتوک_در چهل و چهارمین شماره گشت‌وگذار در زبان و گویش گیلکی به معرفی زولنگ یا چوچاق می پردازیم.

به گزارش سرتوک،این شماره گشت و گذار در گویش گیلکی «زولنگ  »را چنین معرفی می کند:

زولنگ

این گیاه خاردار که بومی نواحی شمال ایران است با نام چوچاق نیز شناخته می‌شود و از تیره‌ی چتریان است. این گیاه در ابتدای رویش و قبل از رشد ساقه، برگ‌های لوب‌دار دارد که با دمبرگ بلند به ریشه متصل هستند و به‌صورت گروهی روی زمین پهن می‌شوند. این برگ‌های نرم و لطیف به‌عنوان سبزی خوراکی، مصرف غذایی دارد. این گیاه بعد از رشد ساقه دارای برگ‌هایی پهن با بریدگی‌هایی عمیق می‌شود که لبه‌ی کنگره‌دار آن‌ها خاردار است. گل‌های به هم‌فشرده و کپه‌ای این گیاه، کاسبرگ‌هایی خاردار دارند و در گونه‌های مختلف رنگشان متفاوت است. رنگ گل‌ها در گونه‌های قابل استفاده، سفید مایل به زرد یا آبی ملایم است.

ریشه‌ی ضخیم زولنگ که بوی نامطبوعی ندارد و کمی شیرین است، خواص دارویی دارد. ریشه‌ی زولنگ طبع گرم و خشک دارد، بادشکن و ضدنفخ است و دل‌درد و دل‌پیچه را تسکین می‌دهد. این ریشه سموم را از بدن دفع می‌کند، ضدالتهاب است، در علاج استفراغ پی‌درپی کاربرد دارد، سنگ کلیه و مثانه را دفع می‌کند، بواسیر را از بین می‌برد و دردهای روماتیسمی را تسکین می‌دهد. این ریشه‌ی دارویی اشتهاآور است و دارای فواید متعددی از جمله  مصرفش برای افزایش شیردهی موثراست وگفته می شود ؛ استعمال خارجی ریشه‌ی ‌زولنگ، ورم‌های شدید را درمان می‌کند.

خاصیت‌های آرامبخشی برای اعصاب، بهبود بواسیر، تسکین درد روماتیسم، بهبود دردهای قلبی، اثر ملین، و افزایش اشتها رو داره.
پمادی که از ریشه این گیاه، آرد جو و برگ کاسنی تهیه میشود، قابلیت تسکین ورم‌ها و رفع التهابات پوستی رو دارد.
جوشانده چوچاق و ریشه آن به عنوان مسکن درد پهلو و تسکین نفخ استفاده میشود.
این گیاه با داشتن اسید سولفیک در درمان کم‌خونی هم مؤثر است.

زولنگ یا چوچاق یکی از سبزیجات محلی گیلان است با کاربردهای زیاد که به ویژه در تهیه غذاهای ترش تره، آش ترش، و انار بیج مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از دیگر موارد استفاده‌ی ان می توان به سبزی پلو، سبزی مخصوص شکم‌پر، کوکو، سبزی زیتون پرورده و دلال هم اشاره کرد.