آداب شب چله

رشت_سرتوک_در پنجاه و دومین شماره گشت‌وگذار در زبان و گویش گیلکی به معرفیآداب شب چله می پردازیم.

به گزارش سرتوک،این شماره گشت و گذار در گویش گیلکی «آداب شب چله»را چنین معرفی می کند:

امشو شب چله(امشب شب چله است)

خانم جیر پله(خانم زیر پله است)

چاقو بزنیم هندونه کله(چاقو به کله هندوانه بزنیم)

شب اول دی ماه افراد خانواده و خویش و همسایه، گردهم جمع می شوند و آیین را برگزار می کنند.

حفظ به فال حافظ بسیار اعتقاد دارند با سواد خانواده، دیوان حافظ را بعدست بلیک افراد می دهد.آنان با انگشت میانی دست دیوان حافظ را می گشایند و نیست برند های حافظ شیرازی است به شاخه نوات خانم قسم دلم میتر لا هدی ای حافظ شیرازی ترا به  شاخه نبات خانم سوگند میدهم مرادم را بدهی .

خواننده غزل یا یک صفحه به عقب با یک صفحه به جلو ورق می زند و اولین غزل بر خواند و بیت کننده از تکنیتهای غزل در می یابد که نیست خبر است یا نه؟

معتقدند پیش از سه بار نباید با دیوان حافظ فال گرفت زیرا حافظ ناراحت می شود و با او حرف های خوش نمی زند. اگر در خانه ای دیوان حافظ نباشد.

از خانه همسایه قرض میگیرند یا به خانه کسی که در همسایگی – دیوان حافظ داری می روند.

خوردنی ها؛ هندوانه را حتماً فراهم می کنند و معتقدند که هر کس در شب چله، هندوانه گوار در پایان احساس تشنگی نمی کند.

أوکونوس یکی از خوردنیهای جالب شب چله است. خربزه نقل و بیشه مرجو عدس) را برشته میکنند و به نام بیج ایجی bija.bigi بیح = بیج امر از فصل (abistoranj) برنج بوداده خربزه دانه تخم خربزه هندانه دانه تخم هندوانه کند. بیشتن bistan برشته کردن معروف ،است پرتقال لیمو خوج (xoj) گلابی محلی راد سر سفره حاضر میکنند.

گالش ها معتقدند که در شب چله، ۴۰ نوع خوراکی باید خورد. هندانه پوس فال (hendone pus.o fal فال پوست هندوانه): پوست هندوانه، محل اتصال هندوانه به بوته (لو (lu) را میبرند و چهار قسمت میکنند نیت می کنند و از جلو به پشت سر می اندازند و در یک دست می گیرند و اگر دو قطعه سبز و دو قطعه سفید بیافتد، خیر است.

اگر سه قطعه سبز و یک قطعه سفید بیافتد، خوب است. اگر یک قطعه سبز و سه قطعه سفید بیافتد، باطل است. اگر هر چهار قطعه سبز باشد، خیلی خوب است. مراسم شب چله با دیوان حافظ و خوردن انواع خوردنیها تا نیمه های شب ادامه می یاد