قتل کودک اهوازی به دست مادرش اتفاقی نادر یا رایج؟!

🖋سروش علیزاده

قتل کودک اهوازی توسط مادرش مرا به فکر انداخت چند خطی در مورد اینکه پدر و علی الخصوص مادر که نماد مهر و محبت است هم می تواند کودک کشی کند. شاید اولین باری که با یک  صحنه عجیب رو به رو شدم در دادگاه خانواده بود. مادری با لگد دو فرزند خردسالش را می زد و آن ها دنبالش می دویدند و گریه می کردند و پدر هم دستبند زده قرار بود راهی زندان شود. هربار که مادر یکی از بچه ها را لگد می زد مثل توپ آن بچه شوت می شد. پدر را به زندان بردند مادر هم بیرون دادگاه مرد جوانی با ماشین منتظرش بود نشست و رفت. آن دو کودک ماندند در دادگاه و تحویل کسی شدند یا رفتند بهزیستی نمی دانم.

آنجا بود که فهمیدم یک مادر هم می تواند چقدر بی رحم باشد با هر دلیل و توجیه چگونه می تواند کودکانش را مثل توپ شوت کند.

فرزندکشی (به انگلیسی: ‌Filicide⁩) به عمل قتل عمد فرزند به دست والدینش اطلاق می‌شود. کلمه فیلیسید از ریشه لاتین با ترکیب دو لغت filius و filia (فرزند پسر و فرزند دختر) و پسوند cid- بمعنای کشتن است.

این لغت به جرم و فرد مجرم اشاره می‌کند. این مساله نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا متداول است.  نگاهی به آمارهایی هرچند قدیمی داشته باشیم در یک بررسی که توسط وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۹۹ انجام شد اینگونه نتیجه‌گیری شد که در آمریکا بین سالهای ۱۹۷۶ تا ۱۹۹۷ مادران بیشترین سهم را در فرزندکشی در طول دوران نوزادی فرزندشان داشتند.

اما پدران مسئول کشتن فرزندانشان در سن هشت سالگی و بالاتر بودند. همچنین ۵۸٪ کودکان کشته شده به دست مادرانشان (فرزندکشی مادران) دختر بودند و ۵۲٪ کودکان به قتل رسیده به دست پدرانشان (فرزندکشی پدران) پسر بودند. والدین مسئول ۶۱٪ از قتلهای کودکان کمتر از ۵سال بودند.

گاهی کودک کشی همراه با خودکشی است. بر اساس آمار FBI هرساله در آمریکا ۴۵۰ کودک به دست والدینشان کشته می‌شوند.

روان‌شناسان در آمریکا تخمین می‌زنند که از هر۴ مادر، یک نفر به کشتن کودک خود فکر می‌کند.

مطالعه‌ای دیگر که در سال ۲۰۱۴ در آمریکا انجام شد نشان داد در یک دوره ۳۲ ساله، فرزندکشی ۱۵ درصد از مجموع جنایات در این کشور را تشکیل داده‌است. بنابر اطلاعات وزارت دادگستری آمریکا که در این مطالعه به چاپ رسیده، بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۹۷، ۱۱ هزار کودک به دست والدین خود کشته شده‌اند یعنی به‌طور متوسط هر سال بیش از ۳۴۰ مورد فرزندکشی اتفاق افتاده‌است .

روان‌شناسان در آمریکا تخمین می‌زنند که از هر۴ مادر، یک نفر به کشتن کودک خود فکر می‌کند. مطالعه‌ای دیگر که در سال ۲۰۱۴ در آمریکا انجام شد نشان داد در یک دوره ۳۲ ساله، فرزندکشی ۱۵ درصد از مجموع جنایات در این کشور را تشکیل داده‌است.

بنابر اطلاعات وزارت دادگستری آمریکا که در این مطالعه به چاپ رسیده، بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۹۷، ۱۱ هزار کودک به دست والدین خود کشته شده‌اند یعنی به‌طور متوسط هر سال بیش از ۳۴۰ مورد فرزندکشی اتفاق افتاده‌است.

انستیتوی جرم‌شناسی استرالیا در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد در حدود ۱۰٪ از قربانیان قتل در استرالیا کودکان ۰ تا ۱۷ ساله بوده که بیشتر آنها قربانی فرزندکشی هستند که توسط والدین اصلی یا والدین قانونی انجام شدند.

نوزادان بیشتر در خطرند و بین یک چهارم تا یک سوم قربانیان فرزندکشی زیر یکسال سن داشتند. همچنین گزارش شده که حداقل هر دوهفته یک کودک در استرالیا به دست والدین به قتل می‌رسند.

در کشور هایی مانند ایران البته این آمار هیچ گاه درست و کامل منتشر نمی شود اما پلیس آگاهی ایران از وقوع ۶۴ مورد فرزند کشی در ۹ ماه اول سال ۱۳۸۷ خبر داد.

در یک آمار رسمی، قتل‌های خانوادگی در سال ۱۳۸۶ از ۵/۴۱ درصد در سال به ۷/۵۱ درصد رسیده‌است. ۱۵٪ از قتل‌های خانوادگی به فرزندکشی اختصاص دارد و ۸۰٪ این قتل‌های خانوادگی درون خانه رخ داده‌است.در مواردی این قتل‌ها ریشه در مسائل خانوادگی دارد، و اعضاء خانواده در پی بروز اختلاف کنترل خود را از دست می‌دهند و به یکدیگر آسیب می‌رسانند.

ضمن اینکه در قانون ایران بر اساس فقه امامیه جد پدری و پدر در صورت قتل فرزند از قصاص معاف هستند اما برای مادر اینگونه نیست.

از پر سر و صدا ترین نمونه های قتل و فرزند کشی قتل کارگردان سینما بابک خرمدین توسط پدر و مادرش بود.  اگر به تبار شناسی این مساله نگاه کنیم فرزند کشی ریشه در تاریخ و حتی اساطیر دارد .

به اختصار کشته شدن سهراب به دست رستم ، قتل کریتوس به دست پاریس در اساطیر یونان،  نبرد لی نوچا و لی چینگ در اساطیر چین و مهمترین آن برای مسلمین زنده به گور کردن دختران توسط اعراب بود که در سوره انعام آیه ۱۴۰ می خوانیم:  قَدْ خَسِرَ الَّذِینَ قَتَلُواْ أَوْلَدَهُمْ سَفَهاً بِغَیْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَی اللَّهِ قَدْ ضَلُّواْ وَ مَا کَانُواْ مُهْتَدِینَ ترجمه :  به یقین زیان کردند کسانی که فرزندان خود را  سفیهانه و از روی جهل کشتند، و آنچه را خداوند روزی آنان ساخته بود با افترا بر خدا حرام کردند، آنان گمراه شدند و هدایت یافته نبودند.

متاسفانه کودک برای بسیاری از پدر و مادر ها به عنوان اسباب بازی ، شئ قابل ساخت دوباره مانند سایر ابزار و سایل خانه یا ماشین دیده می شود.

پنج انگیزه مهم معمولا در کودک کشی دیده می شود که شامل: ترحم، سوء رفتار منجر به قتل، کودک ناخواسته، و انتقام والدین از همدیگر است.  گاهی والدین و علی الخصوص مادران فکر می کنند دنیا برای ادامه زندگی کودک شان جای وحشتناکی است و برای پایان به رنجی که هنوز نیامده کودک را می کشند.

بسیاری از کودکان در نوزادی که جمجعه شان هنوز محکم نیست با فرو کردن یک سوزن به سر کشته می شدند . مادری که کودک معلول یا دارای اختلال جسمی داشت از فرط اندوه و یا مشکلات چنین کاری می کرد. گاهی برای انتقام از یکدیگر فرزند کشی می کنند.

سالها پیش پدر و مادری بودند که فرزند خردسال را بیرون شهر برده و بچه وارد جاده می شد تصادف می کرد و می مرد و آن ها دیه کودک را می گرفتند و به دلیل نبود سیستم استعلام به استان دیگر می رفتند و دوباره فرزند کودک دیگری  را به همین روش به قتل می رساندند و ..‌. آمارها نشان می دهد قتل عمد یکی از پنج دلیل عمده آمار بالای مرگ‌ومیر کودکان و همچنین یکی از سه دلیل اصلی مرگ‌ومیر کودکان ۱ تا ۴ ساله است. ارتباط مستقیمی بین کودک‌آزاری و موارد قتل عمد کودکان مشاهده شده‌است.

پژوهشها نشان داده‌اند کودکانی که بدست والدینشان به قتل رسیدند قبل از مرگ مورد سوءاستفاده جسمی قرار گرفته اند.

پس وقتی مادر اهوازی اینگونه برای ازدواج و پول حاضر به کشتن فرزند خود می شود ناراحت می شوم اما دیگر تعجب نمی کنم چون شوت شدن های آن کودکان را در دادگاه توسط مادرشان دیده ام.